KËSHTJELLAT DHE VENDET

KALAJA E NOVOBËRDËS

Ndërtimi i takon tipit fortifikatë. Kalaja përbëhet nga dy pjesë të ashtuquajtura Kalaja e sipërme dhe Kalaja e poshtme. Kalaja e sipërme ka gjashtë kulla; kulla lindore dhe ajo perëndimore kanë bazë drejtkëndëshe, kurse të tjerat bazë katrore, dhe ka një sipërfaqe rreth 0.05 hektarë. Kalaja e sipërme ka qasje vetëm nga pjesa lindore. Nga pjesët tjera, pjerrtësia e kodrës është shumë e rrëpirët në drejtim të luginës. Në pjesën lindore, terreni ngrihet gradualisht dhe kalon në një kodër tjetër më të vogël, në platenë e epërme, nën të cilën gjenden rrënojat e një kishe të madhe mesjetare të tipit katedrale.

MINIERA E NOVOBËRDËS

Historia e minierave të Novobërdës është një sixhade e thurur me rëndësi shekullore. Datuar nga epoka mesjetare, ky rajon ishte i njohur për minierat e tij, të cilat prodhonin minerale argjendi dhe plumbi. Këto burime kishin aq rëndësi sa sundimtarët mesjetarë prenë monedhat e tyre nga metalet e çmuara të nxjerra këtu. Minierat e Novobërdës ishin një burim pasurie dhe fuqie, duke tërhequr tregtarë, artizanë dhe udhëtarë nga larg e gjerë, duke krijuar një qendër aktive të tregtisë dhe kulturës. Trashëgimia minerare e Novobërdës, me rrjetin e saj të ndërlikuar të tuneleve dhe ndikimin e saj në botën mesjetare, qëndron si një testament për trashëgiminë e qëndrueshme të këtij qyteti historik, duke ruajtur tregimet e punës, prosperitetit dhe inovacionit që dikur lulëzonin nën sipërfaqen e tij.

KISHA E SHËN PJETRIT

Kisha e Shën Pjetrit, e njohur si Kisha Latine ose Kisha Saksone është një kishë e vjetër katolike romake e ndërtuar në shekullin e 13-të, afër Mitrovicës në Kosovë.
Kisha u ndërtua nga minatorët saksonë dhe tregtarët katolikë nga qytetet detare. E synuar për t’i shërbyer nevojave të komunitetit katolik, ajo u përmend për herë të parë në vitin 1303, në lidhje me qytetin e Trepçës. Në shekullin e XXI-të kisha është pothuajse tërësisht në rrënoja dhe ka mbetur vetëm pjesa e vjetër e mureve rrethuese. I vetmi mur në këmbë është pjesa kryesore e murit lindor, me tri absida. Objekti është i tipit bazilik, ndërsa forma dhe ndërtimi i mureve është tregues i ndikimit bizantin.

MUZEU I QYTETIT

Muzeu i Mitrovicës u themelua në vitin 1952. Si institucion i kulturës është njëri ndër institucionet më të hershme në Qytetin e Mitrovicës. Muzeu u themelua për hulumtimin, grumbullimin, ruajtjen dhe promovimin e trashëgimisë kulturore materiale të regjionit të Mitrovicës. Fillimisht muzeu ishte i vendosur në objektin e vjetër të komunës, kurse në vitin 1960 punën dhe veprimtarinë e tij e vazhdoi në objektin e Hamamit të Qytetit.
Që nga viti 2009 muzeu e ushtron veprimtarinë e tij në objektin e ish-Shtëpisë së Armatës Jugosllave në Mitrovicë.
Në fillimet e veprimtarisë së tij, Muzeu i Mitrovicës është pasuruar me koleksionin e fosileve. Gjatë kësaj periudhe filluan gërmimet arkeologjike në disa lokalitete në Mitrovicë, gërmime që rezultuan me mijëra gjetjesh arkeologjike, dhe pjesa tjetër e koleksionit u pasurua nga puna dhe angazhmi i stafit profesional në kyre me themeluesin e këtij institucioni drejtorin e parë të muzeut, z.Sylejman Murati.
Muzeu ka këto sektore dhe koleksione: Sektorin e Arkeologjisë, Sektorin e Etnologjisë, Sektorin e Historisë, Sektorin e Gjeologjisë si dhe Koleksionin e Fosileve, Koleksionin e Numizmatikës, Fototekën, materiale dhe dokumente të ndryshme, si dhe Sallën e Multimedias si qasje interaktive me vizitorë dhe me komunitet.